Przyczyny grzybicy pochwy
Bezpośrednią przyczyną infekcji grzybiczej pochwy jest rozwój w pochwie grzyba, a konkretnie drożdżaka z rodzaju Candida. Najczęściej występującym rodzajem jest Candida albicans, ale występują także infekcje wywołane przez inne grzyby – np. Candida glabrata, Candida tropicalis, Candida crusei, Saccharomyces cerevisiae. Te ostatnie gatunki są przeważnie diagnozowane u kobiet z cukrzycą; są także trudniejsze w leczeniu niż „pospolita” Candida albicans.
Inne nazwy grzybicy pochwy to drożdżyca i kandydoza.
Pośrednią przyczyną infekcji grzybiczej pochwy są natomiast czynniki, które wywołują zaburzenie równowagi ekosystemu pochwy. Najważniejsze z nich to:
- antybiotykoterapia
- nieodpowiednio dobrana antykoncepcja hormonalna
- dieta obfita w cukry
- niewłaściwa higiena intymna
W praktyce, każda kobieta, przynajmniej okresowo, należy do którejś z grup ryzyka grzybicy pochwy, dlatego ta choroba dotyka aż 75% populacji kobiet.
Pomimo, że grzybica pochwy może rozwinąć się w efekcie kontaktów seksualnych z zainfekowanym partnerem, to nie jest chorobą weneryczną. Jest jednak chorobą zakaźną, a do zakażenia może dojść w różnych sytuacjach, takich jak korzystanie z toalety publicznej, wizyta na pływalni, w jacuzzi.
U mężczyzn grzybica narządów płciowych przebiega przeważnie bezobjawowo. Jeśli jednak pojawią się objawy, są to:
- nalot na skórze genitaliów i/lub pod napletkiem
- świąd, obrzęk i zaczerwienienie w rejonie skóry pokrywającej żołądź prącia i napletek
- ból podczas wytrysku (dzieje się tak, gdy grzybica zaatakuje prostatę, a tym samym nasienie mężczyzny)
Objawy i rozpoznanie infekcji grzybiczej pochwy
Główne objawy grzybicy pochwy to swędzenie i pieczenie sromu oraz gęste i białawe upławy, często o konsystencji serkowatej. Upławom tym może towarzyszyć zapach pleśni. Występują obrzęk i zaczerwienienie sromu, a niekiedy nawet pęknięcia skóry w okolicy sromu, odbytnicy i krocza.
Objawy nasilają się po współżyciu oraz w trakcie oddawania moczu.
Przewlekła i nawracająca grzybica pochwy może także przebiegać mniej standardowo. Daje wówczas objawy powiązane z układem moczowym:
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu
- uczucie nie do końca opróżnionego pęcherza moczowego
- częste oddawanie moczu
Jednocześnie, objawy związane z drogami rodnymi – upławy, obrzęk sromu, zmiany skórne – mogą być niewielkie lub wręcz nieobecne.
Objawy grzybicy pochwy mogą również przypominać te, które występują w bakteryjnym zapaleniu pochwy i kilku innych chorobach. Z tego powodu samodzielnie rozpoznanie przyczyny infekcji jest trudne i niepewne. Najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u ginekologa i przeprowadzenie badań – powinno się wykonać rozmaz mikologiczny, aby precyzyjnie ustalić źródło infekcji i konkretny rodzaj chorobotwórczego drożdżaka.
Leczenie
W przypadku ostrej lub nawracającej kandydozy podaje się leki działające miejscowo (kremy, globulki), i/lub doustne preparaty przeciwgrzybicze. W trakcie leczenia należy koniecznie zaniechać stosunków seksualnych – co ważne, nie tylko pochwowych, ale także oralnych i analnych.
Częstym błędem jest zbyt wczesne odstawienie przez kobietę leków – gdy tylko ustąpią główne, odczuwalne objawy. Niestety w takiej sytuacji infekcja może przejść w stan przewlekły i jest później znacznie trudniejsza do wyleczenia. Sukces terapeutyczny gwarantuje jedynie wczesna diagnoza przez ginekologa oraz sumienne przestrzeganie zaleconej kuracji.
W przypadkach nawracającej grzybicy pochwy, lub w przypadku wystąpienia objawów grzybicy u jej partnera, ginekolog powinien przepisać kurację także dla tegoż partnera.
Grzybicy pochwy można zapobiegać. Warto unikać irygacji pochwy, nosić bawełnianą, nieobciskającą bieliznę, dbać o higienę intymną – zwłaszcza przed i po stosunku, stosować tzw. probiotyki w trakcie antybiotykoterapii, starać się odpowiednio dobierać leki hormonalne i ograniczyć spożywanie cukrów w codziennej diecie, co będzie miało na pewno także szereg innych plusów.
Źródła:
K. Florczak, W. Placek, I. Michajłowski, Wulwoskopia w diagnostyce drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu, (VVC). Vademecum wulwoskopii – część 1, w: „Ginekologia Praktyczna” 1/2009, s. 14-25.
A. Nalewczyńska, A. Cendrowska, J. Kowalska, B. Szyszka, Zaburzenia biocenozy pochwy – postępowanie diagnostyczne oraz leczenie. Część I. Zakażenia bakteryjne, w: „Ginekologia Praktyczna” 3/2009, s. 33-36.
T. Niemiec, A. Kajdy, Zastosowanie flukonazolu w leczeniu nawracających zapaleń drożdżakowych pochwy i sromu – przegląd piśmiennictwa, w: „Przegląd Menopauzalny 1/2009, , Przegląd Menopauzalny” 1/2009, s. 45–48.
H. Rotsztejn, A. Zalewska, Grzybice powierzchowne okolicy narządów płciowych u kobiet, w: „Przegląd Menopauzalny” 4/2005, s. 65–67.
A. Grabiec, E. Krzemińska-Jaśkowiak, Z. Cybulski, Z. Talaga, Porównanie lekowrażliwości szczepów C. glabrata, C. tropicalis, C. parapsilosis, C. krusei i C. kefyr izolowanych z różnych źródeł, w: „Współczesna Onkologia” 6/2003, s. 404-409.
W. Kaźmierczak, P. Fiegler, P. Węgrzyn, Zakażenia grzybicze pochwy – diagnostyka, leczenie i zapobieganie nawrotom, w: „Ginekologia Praktyczna” 5/2004, s. 28-31.
