Starość, zmarszczki, kres atrakcyjności i życia seksualnego – to stereotypowe skojarzenia, jakie wiele kobiet ma ze słowem „menopauza. Tymczasem, menopauza to tylko kolejny okres na drodze życia; w dzisiejszych czasach rola kobiety w społeczeństwie nie kończy się na urodzeniu i odchowaniu dzieci. Warto zgłębić wiedzę o menopauzie, aby lepiej przygotować się na ten czas i umieć odpowiednio zadbać o swoje zdrowie i samopoczucie.
Fizjologia zmian w okresie menopauzy
Menopauza, zwana również klimakterium, to okres zmian w życiu kobiety, które rozpoczynają się zwykle w wieku ponad 50 lat. W tym czasie następuje zatrzymanie cyklu miesiączkowego i trwałe wygaśnięcie funkcji endokrynnej jajników.
Proces ten ma jak najbardziej pozytywne znaczenie ewolucyjne, ponieważ chroni kobietę przed późną, zazwyczaj niebezpieczną ciążą i pozwala jej spokojnie wychować swoje wcześniej urodzone potomstwo.
Negatywną stroną klimakterium są uciążliwe dolegliwości związane z przekwitaniem, których doświadcza w różnym stopniu blisko 60% kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Problemy te można podzielić na kilka grup:
- Krążenie: bóle głowy, uderzenia gorąca, zaburzenia snu i poty nocne.
- Stan psychiczny: zmęczenie, drażliwość, obniżenie koncentracji, zmienność nastrojów, obniżone libido, zwiększone ryzyko wystąpienia depresji.
- Kościec: osteoporoza, utrata masy kostnej, bóle krzyża.
- Skóra: spadek elastyczności i grubości, zanik gruczołu piersiowego, uczucie mrowienia.
- Problemy intymne: suchość pochwy, świąd, krwawienie, wodnista wydzielina, ból podczas stosunków, zanikowe zapalenie pochwy, nawracające zapalenia dróg moczowo-płciowych, nietrzymanie moczu, zaburzenie statyki narządów płciowych, problemy w osiągnięciu orgazmu.
Wyżej wymienione problemy okresu menopauzalnego wynikają głównie ze spadku produkcji estrogenów. Tym samym, z większością tych dolegliwości jesteśmy w stanie skutecznie walczyć stosując hormonalną terapię zastępczą, a także suplementację odpowiednich witamin i składników mineralnych. Jeśli doda się do tego aktywność fizyczną i właściwą higienę intymną – mamy pełną receptę na dobre samopoczucie i możliwość cieszenia się kobiecością.
W tym artykule skupimy się na dwóch częstych problemach okresu menopauzy – suchości pochwy i infekcjach intymnych.
Suchość pochwy w okresie menopauzy
Blisko połowa kobiet w okresie menopauzy odczuwa dyskomfort związany z suchością pochwy. Źródłem problemu jest deficyt estrogenów, hormonów regulujących, między innymi, produkcję wydzieliny pochwowej i śluzu szyjkowego. Ponadto w okresie klimakterium kanał pochwy staje się węższy, krótszy i mniej elastyczny, co może w rezultacie prowadzić nawet do zanikowego zapalenia pochwy. Na domiar złego zmniejsza się także ilość elektrolitów w wydzielinie pochwy, a pH pochwy zmienia się z kwaśnego na zasadowe.
Z kolei zahamowanie funkcji jajników sprawia, że tkanki pochwy stają się cieńsze i wytwarzają mniej wilgoci. Efektem tych zmian bywa ból i krwawienia podczas stosunków seksualnych.
W przypadku wystąpienia jednego lub większej liczby w/w objawów nie warto zwlekać, należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem, który może zalecić hormonalną terapię zastępczą. W walce z suchością pochwy pomocne są ogólnodostępne lubrykanty. Ważne jest jednak, aby preparaty nawilżające nie zawierały substancji, które mogą wywoływać reakcje alergiczne. W łagodzeniu podrażnień i otarć okolic intymnych ulgę przynoszą żele do higieny intymnej.
Infekcje intymne w okresie menopauzy
W okresie menopauzy mikroflora pochwy przypomina biocenozę typową dla dziewczynek przed menarche. Ekosystem pochwy charakteryzuje się zmniejszeniem ilości pałeczek kwasu mlekowego i tendencją do kolonizacji bakteriami Gram-ujemnymi (E. coli). Zmniejszenie ilości pałeczek Lactobacillus sprawia, że pochwa staje się bardziej podatna na stany zapalne spowodowane przez bakterie migrujące z okolic odbytu i skóry sromu. Nawracaniu stanów zapalnych sprzyjają również mikrouszkodzenia błony śluzowej, powstające podczas stosunków seksualnych, zazwyczaj na tle suchości pochwy.
Infekcje i procesy zapalne powodują, że współżycie staje się nieprzyjemne, czasem bolesne, co zniechęca kobietę do seksu. Zaprzestanie kontaktów seksualnych pogarsza jednakże kondycję pochwy, która staje się coraz mniej elastyczna. Aby nie wpaść w to błędne koło, w okresie klimakterium należy szczególnie dbać o higienę intymną, na co składa się regularne badanie ginekologiczne, rozważenie terapii hormonalnej, stosowanie lubrykantów oraz dobrej jakości płynów do codziennej higieny intymnej.
Źródła:
V. Skrzypulec, A. Drosdzol, R. Kowalczyk, K. Nowosielski, A. Walaszek, B. Piela, W. Rozmus-Warcholińska, Problemy seksualne kobiet w okresie klimakterium w praktyce klinicznej, w: „ Przegląd Menopauzalny” 3/2004, s. 16–23.
A. Sobczuk, M. Wrona, T. Pertyński, Stany zapalne pochwy u kobiet w wieku menopauzalnym, w: „Przegląd Menopauzalny” 3/2007, s. 155–161.
P. Bodera, S. Poznański, P. Dobrzański, Menopauza – fizjologiczny okres w życiu kobiety, w: „Przewodnik Lekarza” 5/2005, s. 74-77.
A. Makuła, G. Stachowiak, I. Połać, S. Jędrzejczyk, T. Pertyński, T. Stetkiewicz, Atrofia narządów moczowo-płciowych u kobiet po menopauzie, w: „Przegląd Menopauzalny” 5/2003 s. 48–51.
E. Bielawska-Batorowicz, M. Mikołajczyk, Ocena zysków i strat związanych z menopauzą a intensywność objawów menopauzalnych. Analiza w oparciu o teorię zachowania zasobów Stevana E. Hobfolla, w: „Przegląd Menopauzalny” 1/2009, s. 53–60.
G. Stachowiak, A. Zając, T. Pertyński, Zespół metaboliczny u kobiet w okresie menopauzy, w: „Przegląd Menopauzalny” 1/2009,, s. 6–10.
M. Pełka, G. Broniarczyk-Dyła, Wpływ menopauzy na strukturę i procesy fizjologiczne skóry, w: „Przegląd Menopauzalny” 6/2008 s. 319–322.
J. Tkaczuk-Włach, D. Robak-Chołubek, M. Sobstyl, K. Syty, G. Jakiel, Psychologiczne i seksualne problemy kobiet w okresie około menopauzalnym, w: „Przegląd Menopauzalny” 5/2008, s. 278-281.
G. Bakalczuk, Sz. Bakalczuk, Wpływ terapii hormonalnej na życie seksualne kobiet w okresie menopauzy, w: „Przegląd Menopauzalny” 2/2009, s. 108-111.
B. Darewicz, M. Skrodzka, J. Kudelski, Problemy urologiczne kobiet okresu pomenopauzalnego, w: „Przegląd Menopauzalny” 4/2008, s. 175–183.
M. Łukasiewicz, Z. Lew-Starowicz, Orgazm a menopauza w życiu kobiety, w: „Przegląd Menopauzalny” 1/2008, s. 49–53.
J. Grycewicz, K. Cypryk, Wpływ hormonów płciowych na występowanie zaburzeń metabolicznych u kobiet w okresie menopauzy, w: „Przegląd Menopauzalny” 1/2008, s. 29–37.
